15.05.2021 08:46

Zawodowi strażacy w Bundeslidze

Doświadczeni, odporni na stres i kryzys. Stojąc pod ścianą, wiedzą gdzie dokręcić śrubę. Pojawiali się zawsze tam, gdzie ich potrzebowano i potem gasili pożar. Zapotrzebowanie na ich usługi było swego czasu ogromne, lista cudotwórców długa, a fani nosili ich na rękach.

Trenerscy strażacy – o nich mowa: Joerg Berger, Hans Meyer, Peter Neururer i wielu innych. Specjaliści od przypadków beznadziejnych. Pojawiali się w akcie desperacji gdy nadzieja już umarła. I wynosili z płonącego budynku ligowy byt na swoich plecach. Byli doświadczeni, wiedzieli dokładnie co robić w kryzysowych sytuacjach i jak w krótkim czasie zaszczepić w zespole pewność siebie. Po skończonym jednym zadaniu odchodzili szukać nowego. Świat się jednak zmienia i idzie do przodu a z nim trendy, filozofie trenerskie i klubowe strategie. W obecnej rzeczywistości nie ma już miejsca dla szamanów i cudownych uzdrowicieli. Próbę wskrzeszenia starych, dobrych czasów podjęto jednak w 1. FC Koeln.

Specjalista ratownikiem?

Drużyna z Kolonii znajduje się w bardzo złej sytuacji, a strach przed spadkiem jest jak najbardziej uzasadniony. Dotychczasowy trener Markus Gisdol wielokrotnie w ostatniej chwili uciekał z głową spod gilotyny i ratował się w meczach ostatniej szansy. Jak to mówią: do sześciu razy sztuka? Za szóstym ultimatum już jednak skapitulował i musiał opuścić klub. Na jego miejsce przyszedł 67-letni Friedhelm Funkel choć odchodząc z Fortuny Duesseldorf zarzekał, że już czas na emeryturę. Za Funkelem stoją wprawdzie dekady doświadczenia, ale o wiele łatwiej przychodziły mu awanse niż utrzymania. Do tej pory sześciokrotnie wprowadzał różne zespoły do Bundesligi, w tym Kolonię zaraz po tym jak zleciał z nią na zaplecze. Tylko raz zachował się jak na strażaka przystało – dwadzieścia lat temu gdy obejmował Hansę Rostock. Hertha zleciała, w Bochum mimo świetnego ofensywnego składu próbował na siłę wdrożyć defensywną i zachowawczą piłkę, z TSV 1860 nie wytrzymał nawet do końca sezonu. Pięć dni po zwolnieniu z Bochum na jego usługi połasiła się znajdująca się w opłakanym stanie Alemannia Akwizgran. Trenerski weteran wyciągnął jak królika z kapelusza przebrzmiałych Alberta Streita i Davida Odonkora. Tutaj też nie dociągnął nawet do końca rozgrywek, a zwolniono go – o ironio – w Prima Aprilis. Funkel cudotwórcą nie jest, a mit jaki wokół siebie roztacza już dawno zdążył się zdezaktualizować. Wydaje się, że Koziołki mogły poczekać z jego zatrudnieniem chociaż do nowego sezonu. Wtedy faktycznie byłyby ku temu jakieś podstawy

Metodologia zatrudniania trenerów

Strażacy wyszli z mody. Drużyny zagrożone spadkiem lub znajdujące się w kryzysie polegają obecnie na innych, nowszych rozwiązaniach. Można wyróżnić trzy główne metody postępowania. Trenerem z drugiego rzędu był Florian Kohfeldt, który wcześniej prowadził rezerwy. W ten trend wpisywali się również Hansi Flick, który był asystentem zwolnionego Niko Kovaca, Edin Terzic który był asystentem Luciena Favre’a czy chociażby Thomas Tuchel w Mainz (wcześniej trenował tam zespół juniorów) albo Juergen Klopp (objął drużynę w zasadzie jeszcze jako piłkarz). Wyżej wymienieni wpisują się jednocześnie w drugi trend czyli: trener z przeszłością w klubie. Nikt nie zapomni jak prezydent Hannover 96 zdecydował się powierzyć stery Mirko Slomce, który odwdzięczył się dwoma awansami do Ligi Europy. Urodzony niedaleko Hanoweru, były piłkarz i asystent Ralfa Rangnicka w legendarnym już sezonie, po którym po trzynastu latach H96 powrócił do Bundesligi. Innym przykładem jest chociażby Tayfun Korkut w VfB Stuttgart czy Bernd Hollerbach w Hamburgu. Jupp Heynckes też miał już za sobą historię w Bayernie Monachium zanim sięgnął z nim po potrójną koronę. Wreszcie ostatni wariant – awaryjny. Jeśli optymalny trener nie jest dostępny, to kluby Bundesligi wolą postawić na tryb awaryjny i często tymczasowy plan niż wypróbowanych i doświadczonych strażaków. Tak było w Wolfsburgu, gdy Martin Schmidt zastępował Andriesa Jonkera czy w Hercie Berlin, gdy Juergen Klinsmann podejmował rękawicę po Ante Coviciu.

Wykolejone kluby najszybciej zaciągają hamulec awaryjny. Polegają na trenerach, którzy mogą urosnąć razem z nimi. Głównym celem jest zachowanie tożsamości klubu, a strażak rzadko kiedy nie jest rozwiązaniem tylko tymczasowym. Nie jest dobrym architektem do odbudowy. Nagle okazuje się, że w drużynach młodzieżowych lub rezerwowych można znaleźć trenerów, którzy są w stanie ożywić zespół, bo znają już doskonale jego system nerwowy. Fredi Bobic w wywiadzie dla „Tagesspiegel”: – W przeszłości trenerzy drużyn młodzieżowych pracowali na zasadzie wolontariatu. To się zmieniło. Teraz w klubie pracują już tylko ci, którzy mają uprawnienia. I to procentuje, bo kluby mogą w przyszłości polegać na specjalistach z „własnej stajni”.

Berger ocaliłby Titanica

Jeśli kogoś można nazwać pionierem i ojcem zawodu trenerskiego strażaka to bez dwóch zdań byłby nim Joerg Berger. Po tym jak uciekł w dramatycznych okolicznościach z NRD i przeżył próbę otrucia przez wschodnioniemieckie służby żaden kryzys nie był mu straszny. Ratował w swojej karierze Schalke i Koeln, ale apogeum przyszło lata później. W sezonie 1998-99 ponownie wrócił do Eintrachtu Frankfurt. A ostatnia kolejka przyniosła wyjątkowe emocje. Eintracht potrzebował cudu. I to dosłownie. Rywale do utrzymania wygrywali swoje spotkania poza Norymbergą, która miała jednak spory zapas bramek. Frankfurt wygrał swój mecz z Kaiserslautern aż 5:1 po golu w 89. minucie norweskiego napastnika Fjoertofta. To on powiedział po meczu, że Berger ocaliłby i Titanica. Eintracht ostatecznie wyprzedził Norymbergę większą liczbą strzelonych bramek. Przy okazji była to ta sama kolejka, w której Sławomir Majak uratował przed spadkiem Hansę Rostock. W 2009 roku Berger podjął się ostatniej misji ratunkowej. Objął Arminię Bielefeld przed ostatnią kolejką w sezonie. Gdyby wygrał z Hannover 96 to Arminia zagrałaby w barażach. Padł remis 2:2.

Neururer i reszta

Kultowy trener Peter Neururer najmilej poza Bochum wspominany jest w Schalke i Koeln. Gdy obejmował w sezonie 1988-89 drugoligowe Schalke to groził mu rychły spadek do trzeciej ligi. Znakomita seria zwycięstw wystarczyła na spokojne dwunaste miejsce. Identyczna sytuacja miała miejsce sześć lat później w Koeln, z którym notabene dotarł później do półfinału Pucharu Intertoto.

W kwietniu 2000 w akcie desperacji władze Borussii Dortmund powierzyły drużynę Udo Lattkowi. Osiem punktów w pięciu meczach wystarczyło na utrzymanie, a trenerska legenda zainkasowała milion marek. Hans Meyer uratował w swojej karierze trzy kluby: Norymbergę, Borussię Moenchengladbach i Herthę. Tą pierwszą nie dość, że obronił przed spadkiem to zapisał się w jej historii awansując do europejskich pucharów po blisko czterdziestu latach przerwy i zdobywając Puchar Niemiec. Huub Stevens objął w połowie sezonu 2006-07 Hamburger SV. Klub z północy Niemiec zajmował wtedy ostatnie miejsce w tabeli. Niewiarygodne – „trzydzieści punktów później” Stevens wyprowadził HSV na piąte miejsce i awansował do Intertoto, skąd zawędrował aż do 1/8 finału Pucharu UEFA. Gdy inne kluby zatrudniały strażaków by pomogli w walce o utrzymanie, tak Bayern Monachium ściągnął Heynckesa by posprzątał bałagan po Juergenie Klinsmannie. Ligę Mistrzów uratował i zrobił na tyle dobre wrażenie, że wrócił do klubu kilka lat później i przeszedł do historii.

Mało kto pamięta, ale strażakiem był też Julian Nagelsmann. Uratował Hoffenheim w sezonie 2015-16 gdy traciło w rundzie wiosennej sześć punktów do bezpiecznego miejsca. Hoffenheim uratował także Markus Gisdol, który został trenerem przed 28. kolejką sezonu 2012-13. Jeszcze przed ostatnią kolejką klub zajmował przedostatnie miejsce ze stratą dwóch punktów. Sensacyjna wygrana w Dortmundzie po dwóch rzutach karnych w końcówce, a potem wygrane baraże z Kaiserslautern i Gisdol stał się bohaterem Sinsheim.

To nie jest kraj dla starych ludzi

Metody treningowe trenerskich dinozaurów nie miałyby dzisiaj racji bytu. Nie mogliby wrzucić na boisko piłek lekarskich i kazać piłkarzom strzelać nimi karne czy wyzywać podopiecznych od małp. Dzisiaj preferowane są długie analizy wideo i sesje z psychologami. Dlatego Felix Magath przeniósł się do dyrektorskiego gabinetu, Stevens wściekał się już tylko podczas spotkań rady nadzorczej Schalke, a Werner Lorant urządzał grille na kempingu. Tylko Neururer wciąż jest zwarty i gotowy. Ale telefon nie dzwoni. Chociaż raz zadzwonił. Biedny Neururer myślał, że chcą go zatrudnić w Schalke, a okazało się to propozycją pracy w czwartoligowym Wattenscheid. Gatunek klasycznych strażaków wprawdzie nie wyginął, ale nie jest już poszukiwany, a doświadczenie nie jest wymagane.

Strażacy w piłce nożnej są ekspertami. Doświadczeni trenerzy, solidni i zahartowani przez lata pracy. Ale to praca tymczasowa. Strażak ugasi ogień, ale domu nie odbuduje. Pamięć o nich przetrwa jednak wśród kibiców. Oni wiedzą doskonale kto był ich zbawcą.

MACIEJ IWANOW

TEKST UKAZAŁ SIĘ W TYGODNIKU „PIŁKA NOŻNA” (16/2021)

Możliwość komentowania została wyłączona.

Najnowsze wydanie tygodnika PN

Nr 49/2025

Zobacz numer

Ligi w Europie Bundesliga

13.12.2025 09:03

Bayern Monachium planuje rozmowy w sprawie transferowego hitu! Chodzi o gwiazdę Premier League

Bayern Monachium na zakupach w Premier League? Są na to spore szanse!

Torjubel Harry KANE Bayern Muenchen nach Tor zum 1-0, Jubel,Freude,Begeisterung,Aktion,Einzelbild, angeschnittenes Einzelmotiv,Halbfigur,halbe Figur. Fussball 1. Bundesliga Saison 2025/2026, 7.Spieltag, Spieltag07 FC Bayern Muenchen - Borssia Dortmund 2-1 am 18.10.2025 , A L L I A N Z A R E N A. *** Goal celebration Harry KANE Bayern Muenchen after goal to 1 0, cheering,joy,enthusiasm,action,single picture,cropped single motif,half figure,half figure Football 1 Bundesliga season 2025 2026, 7 Matchday, Matchday07 FC Bayern Muenchen Borssia Dortmund 2 1 on 18 10 2025 , A L L I A N Z A R E N A
2025.10.18 Monachium
pilka nozna , liga niemiecka
Bayern Monachium - Borussia Dortmund
Foto IMAGO/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Czytaj więcej

Ligi w Europie Bundesliga

13.12.2025 07:19

Reprezentant Chile na radarze Bayernu? Nie jest jednak pierwszorzędnym wyborem

Mistrzowie Niemiec rozglądają się za nowym skrzydłowym. Według niemieckich mediów, jednym z zawodników, którzy mogliby trafić do Monachium to Dario Osorio z Midtjylland.

Olimpico Stadium, Rome, Italy - Dario Osorio of FC Midtjylland scoring chance during Uefa Europa League Football Match, Roma vs Midtjylland, 27 Nov 2025
(Photo by Roberto Ramaccia/Sipa USA)
2025.11.27 Rzym
pilka nozna liga europy
AS Roma - FC Midtjylland
Foto Roberto Ramaccia/SIPA USA/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Czytaj więcej

Ligi w Europie Bundesliga

12.12.2025 22:04

Cudowny strzał w Bundeslidze! Lepiej nie dało się tego zmieścić [WIDEO]

Oliver Burke popisał się cudownym strzałem w starciu RB Lipsk z Unionem Berlin. Po nieco ponad godzinie gry stołeczny klub prowadzi 2:1.

Czytaj więcej

Ligi w Europie Bundesliga

12.12.2025 20:27

Gra Bundesliga! Union – RB Lipsk [LIVE]

Rusza 14. kolejka Bundesligi! Na start potyczka Unionu Berlin z RB Lipsk. Kto wygra?

Czytaj więcej

Ligi w Europie Bundesliga

09.12.2025 14:27

Real pokrzyżuje szyki Barcelonie?

Coraz więcej klubów bacznie obserwuje Nico Schlotterbecka. Dotychczas faworytem do zakontraktowania Niemca była Barcelona.

Nico SCHLOTTERBECK DO jubelt nach seinem Tor zum 2-0, Jubel, jubeln, Freude, cheers, Fussball 1. Bundesliga, 13.Spieltag, matchday13, Borussia Dortmund DO - TSG 1899 Hoffenheim 1899 2-0 am 07.12.2025 in Dortmund/ Deutschland. DFL regulations prohibit any use of photographs as image sequences and/or quasi-video *** Nico SCHLOTTERBECK DO cheers after his goal for 2 0, jubilation, jubeln, joy, cheers, Fussball 1 Bundesliga, 13 Spieltag, matchday13, Borussia Dortmund DO TSG 1899 Hoffenheim 1899 2 0 am 07 12 2025 in Dortmund Germany DFL regulations prohibit any use of photographs as image sequences and or quasi video
2025.12.07 Dortmund
pilka nozna , liga niemiecka
Borussia Dortmund - TSG 1899 Hoffenheim
Foto IMAGO/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Czytaj więcej

Najnowsze

2024.07.25 Warszawa
pilka nozna Liga Konfederacji sezon 2024/2025
Legia Warszawa - Caernarfon Town F.C.
N/z puste trybuny stadionu Legii Warszawa
Foto Pawel Bejnarowicz / PressFocus

2024.07.25 Warsaw
Football - Conference League season 2024/2025
Legia Warszawa - Caernarfon Town F.C.
puste trybuny stadionu Legii Warszawa
Credit: Pawel Bejnarowicz / PressFocus

Oficjalnie: Wielki talent zostaje w Legii! Nowy kontrakt podpisany

To jest informacja, na którą bardzo czekali kibice z Warszawy. Samuel Kovacik złożył podpis pod nową umową z Legią do końca 2029 roku.

Ekstraklasa

RECORD DATE NOT STATED Liga BBVA MX Clausura 2025 Cruz Azul vs Monterrey Sergio Ramos of Monterrey during the 11th round match between Cruz Azul and Monterrey as part of the Liga BBVA MX, Torneo Clausura 2025 at Olimpico Universitario Stadium, on March 08, 2025 in Mexico City, Mexico. CIUDAD DE MEXICO CDMX MEXICO PUBLICATIONxNOTxINxMEXxCHNxRUS Copyright: xJosexLuisxMelgarejox 20250308192114_LMX_C25_CAZ_MTY_RAMOS35
2025.03.08 Mexico City
pilka nozna , liga meksykanska
Cruz Azul - Monterrey
Foto IMAGO/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Sergio Ramos wróci do Realu Madryt? Decyzja zapadła!

La Liga

Media: To już pewne! Napastnik Realu odchodzi na wypożyczenie

La Liga

FC Barcelona, Barca v PARIS SAINT-GERMAIN OLIMPIC STADIUM LLUIS COMPANYS. MONTJUIC,BARCELONA. October 1,2025 FC BARCELONA vs PARIS SAINT-GERMAIN October 1,2025 Ferran Torres 7 of FC Barcelona celebrates scoring his team s first goal with teammates during the soccer match corresponding to the second match of the group stage of the UEFA Champions League between FC Barcelona and Paris Saint-Germain at Olimpic Stadium Lluis Companys of Montjuic in Barcelona, Spain. Barcelona ESP Copyright: xS.xRosx
2025.10.01 Barcelona
pilka nozna , liga mistrzow
FC Barcelona - Paris Saint-Germain
Foto IMAGO/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Barcelona przekonała napastnika do transferu! Strzelił 12 goli w 19 meczach

La Liga

Standard de Liege v OH Leuven - Jupiler Pro League LIEGE, BELGIUM - DECEMBER 12 : Lakomy Lukasz midfielder of OH Leuven during the Jupiler Pro League match between Standard de Liege and OH Leuven on December 12, 2025 in Liege, Belgium, 12/12/2025 Liege Belgium PUBLICATIONxNOTxINxFRAxBEL Copyright: xVincentxKalutx
2025.12.12 Liege
pilka nozna , liga belgijska
Standard Liege - OH Leuven
Foto IMAGO/PressFocus

!!! POLAND ONLY !!!

Były piłkarz Zagłębia zostaje w Belgii! Klub skorzysta z klauzuli wykupu

Inne ligi

Piłka nożna

Powrót króla, który zawiódł. Recenzja Football Manager 26

Po dwóch latach przerwy pojawiła się najnowsza odsłona gry Football Manager. Tytuł przeszedł ogromną rewolucję, jednak jej efekt minął się z oczekiwaniami graczy oraz samych twórców.

Ekstraklasa