Trawa u sąsiada nie jest może bardziej zielona. W tym przypadku chodzi raczej o brak ryzyka, że nagle wyschnie. Wielu polskich piłkarzy zamieszkujących obszary przy zachodniej granicy decyduje się na regularne dojazdy i pokonywanie kilkuset kilometrów tygodniowo po to, by żyjąc na co dzień w Polsce, trenować i grać w niższych ligach w Niemczech.
Co to oznacza w praktyce? Co lepsi niemieccy piłkarze, zwłaszcza młodzi, którzy chcą przebić się do większego grania muszą liczyć się z przeprowadzką na zachód kraju. W ten sposób w niższych ligach tworzą się miejsca, na które bardzo chętnie przyjmuje się Polaków. Zresztą w przyrodzie nic nie ginie, bo między Polską a Ukrainą zależność jest podobna. Na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie w niższych ligach roi się od zawodników z Ukrainy, którzy do Polski przyjeżdżają tylko na weekendowe mecze. Za spotkanie rozegrane w okręgówce czy A- klasie dostają nawet po 200 złotych, co w ujęciu miesięcznym daje im spory jak na ukraińskie warunki zastrzyk gotówki.
PROBIERZ SIĘ ZDZIWIŁ
Tomasz Grzegorczyk jest w niższych ligach niemieckich prawdziwym weteranem. Jego związek z tamtejszą piłką trwa już (z małymi przerwami) blisko 20 lat. Wyjechał na początku tysiąclecia jako zawodnik. Na początku mieszkał w Niemczech, ale od 2003 roku funkcjonuje w trybie dojazdowym. Nie jest w stanie zliczyć, ile kilometrów przejechał przez ten czas, ale gdyby wszystko zsumować, wyszłoby pewnie pełne okrążenie Ziemi. Może niejedno. Teraz jest trenerem TSG Neustrelitz. Oberliga, piąty poziom rozgrywek. W jego drużynie gra pięciu Polaków. Ze Stargardu, gdzie mieszka na co dzień, w jedną stronę to 160 kilometrów. Dwie godziny samochodem. Trenują właściwie codziennie, więc trzeba jeździć. Jedynie po meczach zdarzają się dni wolne czy zajęcia regeneracyjne, które prowadzi asystent. W razie czego klub zapewnia mieszkanie, w którym może spędzić noc, gdy trening się przedłuży i nie opłaca się wracać do Polski. I oczywiście samochód.
– Byłem na stażu trenerskim w Jagiellonii. Michał Probierz i jego sztabowcy dziwili się, że na takim poziomie ligowym trener może mieć służbowe auto – mówi Grzegorczyk. W Niemczech ma już wyrobioną renomę. Proponowano mu nawet posadę dyrektora akademii Hansy Rostock, ale rozbiło się o brak licencji UEFA Pro.
SAMOCHÓD ZAWSZE ZATANKOWANY
W sezonie 2012-13 19-letni Kamil Zieliński został królem strzelców Młodej Ekstraklasy. Na szansę gry w pierwszym zespole Pogoni Szczecin się jednak nie doczekał. Później rzucano go na wypożyczenia do okolicznych klubów: Flota Świnoujście (kilka spotkań na poziomie pierwszej ligi), Błękitni Stargard.
– Wszystko szło w dobrym kierunku, ale moja kariera wyhamowała. Były problemy ze zdrowiem i z odpowiednim przejściem z juniorów do seniorów – mówi 25-latek. Szansą na renesans kariery miało być dołączenie do odradzającego się w czwartej lidze Widzewa. Był 2015 rok. – Wiązali ze mną spore nadzieje, ale podjąłem odważną decyzję i stwierdziłem, że nie chcę bawić się w czwartą ligę. Postawiłem na edukację, zacząłem studia dzienne. Moja dziewczyna studiowała akurat germanistykę, więc też zacząłem się uczyć języka – wspomina.
Znajomy trener kompletował drużynę i wyszło na to, że Zieliński zaczął grać w Niemczech. – Jestem bardzo zadowolony, bo kluby z Niemiec dają większą stabilizację i zadowolenie z tego, co się robi. Organizacja jest lepsza niż w Polsce, a u nas w niższych ligach bywa z tym różnie. Nawet w pierwszej lidze we Flocie były problemy finansowe, a kilka wyjazdów na mecze stało pod znakiem zapytania. W Niemczech ani razu nie zdarzyło się coś takiego. Świadomość ludzi zarządzających klubami jest większa – zapewnia. W Niemczech gra już trzeci sezon, teraz w Torgelower FC Greif. To też Oberliga, 10-tysięczne miasto. Ze Szczecina, gdzie mieszka, godzina drogi. Zabierają się całą ekipą, jeżdżą w pięciu. A to i tak nie wszyscy, bo w Torgelow gra aż 13 Polaków. – Klub zapewnia dojazd, samochód jest zawsze zatankowany. Mnie interesuje tylko gra – mówi. O powrocie do polskiej piłki już nie myśli, choć menedżerowie czy przedstawiciele klubów z trzeciej ligi odzywają się regularnie.
NA POCZĄTEK DWA RAZY WIĘCEJ
Krystian Rudnicki w CV ma między innymi powołania do młodzieżowej reprezentacji Polski i mecze na zapleczu Ekstraklasy w Katowicach oraz Kluczborku. Rozwój jego kariery zahamowała poważna choroba – anemia aplastyczna, przez którą dwa lata nie grał w piłkę. Po przerwie zaczepił się w trzeciej lidze.
– Zdałem sobie sprawę, że mam już swój wiek i nie chciałem tak funkcjonować, bo dużych pieniędzy się tam nie zarobi – mówi. Odezwał się jeden z trenerów, którego znał jeszcze z juniorów. Od słowa do słowa rozpoczął grę za Odrą. Najpierw w Ueckermuende, teraz – tak jak Zieliński – w Torgelow. Trenują trzy razy w tygodniu, ale on akurat spędza w Niemczech całe dnie. Rano godzina drogi w jedną stronę, wieczorem godzina z powrotem. Klub załatwił mu pracę. – Pracuję w hali produkcyjnej w firmie produkującej fotele. To dla mnie zupełnie inny świat, poznaję nowe życie. Kiedyś szło się na trening, potrenowało półtorej godziny i był czas na regenerację. Teraz podstawą jest praca, piłka i treningi to dodatek. Chcę dalej grać, bo gdybym przestał, czułbym się źle psychicznie – mówi.
– Ile można żyć nadzieją, że zostanie się piłkarzem? – pyta Marcin Juszczak, 27-latek, również gracz Torgelower. Jemu też można przypiąć łatkę z napisem „niespełniony talent”. Przed 19. urodzinami zaliczył debiut w pierwszoligowej Pogoni. Potem jedno wypożyczenie, drugie, kolejne.
– Tomasz Grzegorczyk, który trenował mnie w trzeciej lidze dostał propozycję z Niemiec. Wziął ze sobą kilku chłopaków, w tym mnie – wspomina. Już od samego początku mógł poczuć się zadowolony. – Na dzień dobry dostałem ponad dwa razy większe pieniądze. Tu co miesiąc człowiek się zastanawiał: czy dostanę, kiedy dostanę, ile dostanę? Bałem się trochę o poziom, bo to teoretycznie tylko piąta liga, ale nie odstaje od trzeciej polskiej. Znałem tylko podstawy niemieckiego, ale właściciel wysłał mnie na kurs. Później dostałem pracę w firmie, która zajmuje się systemami grzewczymi w budynkach. Dali mi samochód i teraz codziennie o siódmej wyjeżdżam ze Szczecina, o ósmej zaczynam pracę. Po pracy trening, wracam koło dwudziestej. Potrzebowałem stabilizacji i ją dostałem – mówi. Na boisku wciąż radzi sobie nieźle. Były sezony, kiedy jako pomocnik zdobywał 14 czy 17 goli.
BUDZIK NA TRZECIĄ DWADZIEŚCIA
Kacper Chruściński ma 27 lat. W Polsce próbował w Polonii Warszawa (w Młodej Ekstraklasie, w jednym zespole z Łukaszem Teodorczykiem i Pawłem Wszołkiem), Zniczu Pruszków, Kotwicy Kołobrzeg. Od trzech lat gra w FSV Einheit 1949 Ueckermuende. Verbandsliga, szósty poziom rozgrywek. Miasto nad Morzem Bałtyckim, ze Szczecina to 60 kilometrów. Standardowo, godzina drogi. I tak już od trzech lat.
– Gdybym wiedział, że taki klub istnieje, przyjechałbym tu wcześniej – mówi. Na początku razem z nim było pięciu Polaków. Później on sam przyprowadził kolejnych pięciu. Właśnie tak to działa: na zasadzie znajomości, rekomendacji. Trener szuka środkowego obrońcy, któryś z zawodników poleca swojego znajomego. – W okolicy Szczecina nie ma gdzie grać, bo klubów na wyższym poziomie jest niewiele, a chłopaków pełno – słyszymy. Teraz drogę Szczecin – Ueckermuende pokonują dwa klubowe samochody, każdy z naładowaną kartą do płacenia za paliwo. Koszty ponosi klub.
Chruściński przez prawie trzy lata pracował w firmie produkującej uszczelki. Kiedy miał na pierwszą zmianę, która rozpoczynała się o 5.45, żeby zdążyć ze Szczecina musiał nastawiać budzik na 3.20. Po pracy szybka drzemka w wynajętym przez klub mieszkaniu i trening. – Zarobisz, ale jest ciężko – przyznaje. 27-latek nie pracuje już w Niemczech. Od stycznia rozpoczyna służbę w wojsku, ale nadal będzie trenował i grał w Niemczech. – Jest stabilizacja. Będę się tego trzymał jak długo będę mógł – zapowiada.
Wpływ na to, że Polacy zamiast grać w rodzimych ligach decydują się na opcję niemiecką ma również to, że na obszarach przygranicznych nie ma wielu klubów na wyższym poziomie (typu choćby trzecia liga). Tak jest w województwie zachodniopomorskim, a jeszcze gorzej w Lubuskiem, które nie ma ani jednej drużyny na szczeblu centralnym i na tle reszty Polski jest prawdziwą piłkarską pustynią.
DWIEŚCIE KILOMETRÓW NA TRENING
LSV Neustadt/Spree to klub z Sachsenligi, szóstego poziomu rozgrywek. Okolica dość kameralna – Neustadt to zamieszkiwana przez zaledwie 400 osób dzielnica gminy Spreetal. W klubie dziesięciu Polaków. Gracjan Arkuszewski, Bartosz Kosman i Tobiasz Włodarczyk dojeżdżają razem z Żar. Wszyscy pracują w Polsce – pierwszy w branży IT, drugi jest kierowcą w instytucji państwowej, trzeci ma własną działalność. Po drodze rozmawiają o piłce i remontach. Tak się składa, że akurat teraz każdy się z nim zmaga.
– Atmosfera jest super, aż chce się jeździć i trenować – mówi Kosman, który dekadę temu otarł się o Młodą Ekstraklasę w Lechu Poznań. – Przez sześć lat wszystkie pieniądze są na czas. Nigdy nie było z tym problemu. To kolosalna różnica w porównaniu z polskimi klubami. U nas przez sezon płaci się regularnie, a potem nie. A z czegoś trzeba żyć.
W Neustadt gra też Damian Paszliński. Kiedyś w kadrze ekstraklasowej Polonii Bytom, niedawno w drugoligowym Widzewie. On na treningi (dwa razy w tygodniu) i na mecze dojeżdża aż z Wrocławia. 200 kilometrów w jedną stronę nie stanowi problemu.
Na wyłaniającym się z idealnych opowiadań obrazie widoczna jest tylko jedna rysa. Jeśli drużyna wygrywa, wszystko jest w porządku. Ale jeśli zdarza się kilka porażek, kogo często w pierwszej kolejności wskazuje się jako winnego? Wiadomo – Polaków, czyli „obcych”. Ale nigdy nie przybiera to uciążliwej, niestosownej formy. Układ jest korzystny dla obu stron, bo Niemcy zyskują dobrych jakościowo zawodników, często ogranych na wysokim poziomie, a Polacy – lepsze warunki. I tylko szkoda, że – jak widać – pod kątem organizacyjnym sporo do nadrobienia mamy nie tylko na poziomie piłki profesjonalnej, ale też półamatorskiej…
Możliwość komentowania została wyłączona.
Najnowsze wydanie tygodnika PN
Nr 50/2024
